در دل کوههای غرب ایران، جایی میان افسانه و حقیقت، مجموعهای شگفتانگیز به نام تخت سلیمان آرام گرفته است؛ جایی که ردپای ساسانیان، باورهای زرتشتی، افسانههای حضرت سلیمان و اسرار آبهای مقدس، همه در کنار هم نشستهاند. اگر دوست دارید با سفری آرام و پیوسته، لایهلایه این میراث کهن را بشناسید و درک کنید که چرا تخت سلیمان تکاب فقط یک بنای تاریخی نیست بلکه حافظهای زنده از فرهنگ، دین و اسطوره است، با ما همراه شوید.
معرفی کلی مجموعه تخت سلیمان
تخت سلیمان کجاست؟
تخت سلیمان تکاب در دل طبیعت کوهستانی و بکر آذربایجان غربی، در ارتفاعی بیش از ۲۲۰۰ متر از سطح دریا و در فاصلهای حدود ۴۵ کیلومتری شمالشرقی شهر تکاب قرار گرفته است. این مجموعه شگفتانگیز در درهای سرسبز و محصور میان کوهها و تپههایی چون کوه بلقیس، با پوشش گیاهی فصلی، چشمههای جوشان و هوایی معتدل، جلوهای همزمان از زیبایی طبیعی و عظمت تاریخی را به نمایش میگذارد.
جایگیری خاص تخت سلیمان، که در اطراف آن منابع آب، دریاچهای آهکی و ساختارهای طبیعی دفاعی دیده میشود، موجب شده این مجموعه نهتنها گواهی از تمدنهای باستانی باشد، بلکه به مقصدی منحصربهفرد برای علاقهمندان به تاریخ، اسطوره و طبیعتگردی نیز تبدیل شود؛ جایی که زمین، آسمان و فرهنگ ایرانی در کنار هم قرار گرفتهاند.

مسیرهای دسترسی از تکاب، شاهیندژ و زنجان
برای رسیدن به تخت سلیمان، مسیر اصلی از شهر تکاب آغاز میشود. مسیرهای فرعی نیز از سمت شاهین دژ و زنجان وجود دارند که وارد شهر تکاب نمی شوند. جاده اصلی تکاب به مجموعه، با وجود پیچوتابهای کوهستانی، در بیشتر ماههای سال قابل عبور است و گردشگران میتوانند با خودروی شخصی یا تورهای منطقهای به آن دسترسی داشته باشند.
وضعیت جاده و تابلوهای راهنما
جاده منتهی به تخت سلیمان آسفالته ولی نسبتاً باریک و در برخی نقاط پرپیچوخم است. در طول مسیر، تابلوهای راهنما با عنوان “تخت سلیمان” نصب شدهاند که دسترسی به مجموعه را برای مسافران آسانتر کردهاند. با این حال، بهتر است بازدیدکنندگان پیش از سفر از وضعیت مسیر و آبوهوا مطلع شوند.
فاصله تحت سلیمان از شهرهای اطراف و شهرهای مهم
- فاصله از تکاب: حدود ۴۵ کلیومتر
- فاصله از شاهین دژ: حدود ۱۱۰ کلیومتر
- فاصله از زنجان: حدود ۱۴۵ کلیومتر
- فاصله از بیجار: حدود ۱۲۵ کلیومتر
- فاصله از سقز: حدود ۱۵۰ کلیومتر
- فاصله از دیواندره: حدود ۱۳۰ کلیومتر
- فاصله از سنندج: حدود ۲۲۵ کلیومتر
- فاصله از ارومیه: حدود ۳۱۰ کلیومتر
- فاصله از تبریز: حدود ۳۷۰ کلیومتر
- فاصله از تهران: حدود ۴۶۵ کلیومتر
تحت سلیمان روی نقشه

برای امکان زوم یا دورنمایی نقشه روی لینک گوگل مپ کلیک کنید.
دریاچه تخت سلیمان
در قلب مجموعه تاریخی تخت سلیمان تکاب، دریاچهای وجود دارد که بهتنهایی بخش بزرگی از رمزآلود بودن این مکان را رقم زده است. این دریاچه نهتنها از نظر طبیعی یک پدیده منحصربهفرد محسوب میشود، بلکه نقش اساسی در شکلگیری معماری، باورها و تقدس مجموعه ایفا کرده است. دریاچه تخت سلیمان، همچون نگینی در میان بناهای کهن، آرام و درخشان، هنوز هم نگاه هر مسافری را بهسوی خود میکشاند.

عمق بیش از ۱۲۰ متر و منبع تغذیه زیرزمینی
عمق دریاچه تخت سلیمان بیش از ۱۲۰ متر می باشد و آب آن از چشمهای جوشان در بستر زمین تغذیه میشود. منبع اصلی این چشمه از لایههای زمینگرمایی ناشی میشود که آب را بهصورت مداوم به سطح میرساند. این ویژگی باعث شده تا سطح آب دریاچه همیشه ثابت بماند و بهندرت تغییر کند.

آب غیر قابل شرب با رسوبات آهکی فراوان
آب این دریاچه به دلیل وجود املاح زیاد، بهویژه کلسیم و گوگرد، قابل نوشیدن نیست. همین املاح باعث رسوبگذاری پیوسته در بستر و پیرامون دریاچه شدهاند و نقش چشمگیری در شکلگیری لایههای آهکی اطراف بناها داشتهاند. طعم تلخ و خاصیت خورندگی آب دریاچه، آن را از دیگر چشمههای منطقه متمایز میکند.
رنگ، بوی گوگرد و زیبایی بصری دریاچه
سطح دریاچه به رنگ آبی مایل به فیروزهای است و در روزهای آفتابی، انعکاس بناهای اطراف در آن صحنهای تماشایی خلق میکند. بوی خفیف گوگرد در اطراف دریاچه احساس میشود، اما نه در حدی که آزاردهنده باشد. در سکوت مجموعه، صدای آرام جوشش آب و آرامش دریاچه حالوهوایی معنوی به فضا میبخشد.

رسوبات طبیعی اطراف دریاچه و شکلگیری سازهها
رسوبات آهکی که از چشمههای این دریاچه به اطراف پخش میشوند، در طی قرنها به ایجاد لایههایی سخت و طبیعی منجر شدهاند. بسیاری از سکوها، پایهها و حتی دیوارههایی که در اطراف دریاچه ساخته شدهاند، بر روی این لایههای رسوبی قرار دارند. همین امر باعث شده که معماری مجموعه بهشکل مستقیم با طبیعت در تعامل باشد.
ساختار معماری و عناصر شاخص
معماری تخت سلیمان تکاب گواهی است بر پیوند ژرف میان باور، قدرت و زیبایی. این مجموعه نهفقط از نظر فنی و مهندسی، بلکه از دیدگاه نمادشناسی و کیهانباوری، ساختاری دقیق و اندیشمندانه دارد. عناصر مختلف معماری آن، از ایوانها و آتشکدهها گرفته تا فضاهای جانبی، هرکدام حامل معنا و کارکردی خاص بودهاند که در خدمت آیین، سیاست و زندگی روزمره قرار گرفتهاند.
ایوان غربی (ایوان خسرو) و طراحی طاق جناغی
ایوان غربی یا همان ایوان خسرو، شاخصترین بخش مجموعه است که با ارتفاع زیاد و طراحی شکوهمند خود، چشمگیرترین نمای معماری را رقم زده است. طاق جناغی این ایوان از نمونههای زودهنگام این نوع طاق در ایران به شمار میرود. تصور میشود این ایوان محل گردهمایی، نیایش یا نمایش قدرت سلطنتی بوده و محور بصری کل مجموعه را نیز مشخص میکرده است.

آتشکده آذرگشسب و اتاق نگهداری آتش
در قلب مجموعه، آتشکدهای قرار دارد که آتش مقدس شاهی، یعنی آتش آذرگشسب، در آن نگهداری میشده است. این آتشکده دارای اتاقی با سکوی مرکزی برای نگهداری شعله بوده و معماری آن بهگونهای طراحی شده که گردش هوا، امکان پایدار نگهداشتن آتش را فراهم کند. نقش آتش در این فضا صرفاً کاربردی نبوده، بلکه نماد روشنایی، پیروزی و پیوند آسمانی به شمار میرفته است.

معبد آناهیتا و مفاهیم زنانه در معماری
در بخش شرقی مجموعه، بقایای ساختمانی شناسایی شده که بهعنوان معبد آناهیتا شناخته میشود. این معبد احتمالاً جایگاه پرستش الهه آب و باروری بوده و مفاهیم زنانه در ساختار آن به چشم میخورد. طراحی نرمتر، ارتباط با آب و فضاهای نیمهباز، شاخصههای این بخش از معماری هستند که بیانگر حضور باورهای مکمل در کنار آتش است.

مسجد دوره ایلخانی و رواقهای اطراف
با ورود مغولان و تغییر ساختار مذهبی ایران، بخشهایی از تخت سلیمان دچار تغییر کاربری شدند. مسجدی در محل آتشکده قدیم ساخته شد که آثار باقیمانده از آن همچنان دیده میشود. این مسجد همراه با رواقهای اطراف، نمونهای از تلفیق معماری ایلخانی با بقایای ساسانی را به نمایش میگذارد و بیانگر استمرار حیات مجموعه در دوره اسلامی است.

مدرسه، حمام و فضاهای جانبی دوران مغول
در ضلع جنوب شرقی مجموعه، بقایای ساختمانی متعلق به مدرسه، حمام و فضاهای اقامتی دیده میشود که در دوره ایلخانی ساخته شدهاند. مدرسهای با پلان مستطیلی، اتاقهای متعدد، و حمامی با مخازن آب گرم، نشاندهنده فعالیت علمی و روزمره در کنار کاربری مذهبی و آیینی تخت سلیمان بوده است.

دالان حفاظتی و راهروی پیرامونی
در پیرامون بخش مرکزی تخت سلیمان، دالانهایی طراحی شدهاند که نوعی مسیر حرکتی پیوسته را در اطراف آتشکده و دریاچه شکل میدهند. این راهروها علاوه بر کنترل تردد، کارکرد آیینی و حفاظتی نیز داشتهاند و احتمالاً برای جدا نگهداشتن طبقات مختلف اجتماعی یا محافظت از آتش مقدس بهکار میرفتهاند. این مسیر سرپوشیده بهگونهای ساخته شده که زائر یا روحانی بتواند بدون مواجهه مستقیم با فضای باز، در مسیر خاصی به نقطه مرکزی دست یابد.

موزه داخل مجموعه و نمایش آثار باستانی
در ضلع جنوبشرقی محوطه، یک موزه محلی در ساختمان نگهبانی سابق دایر شده است که مجموعهای از اشیای کشفشده از حفاریهای تخت سلیمان، از جمله ظروف سفالی، ابزار فلزی، تکههای معماری، و نمونههای کاشیکاری ایلخانی در آن به نمایش گذاشته شدهاند. این موزه کوچک اما ارزشمند، به بازدیدکنندگان کمک میکند تا لایههای تاریخی این مکان را بهتر درک کنند و ارتباط عینیتری با تمدنهای ساکن این مکان برقرار نمایند.

دیوارهای دفاعی با برجهای نیمدایره
کل مجموعه توسط دیواری عظیم از سنگ و خشت محصور شده که برجهای نیمدایرهای در فواصل منظم آن را تقویت کردهاند. این دیوارها نهتنها برای حفاظت فیزیکی، بلکه بهعنوان نمادی از انسجام و مرز مقدس فضا عمل میکردهاند. دروازههای ورودی نیز بهگونهای طراحی شدهاند که امکان نظارت و کنترل بر ورود به مجموعه را فراهم میکردند.

کوه بلقیس و زندان سلیمان
در اطراف مجموعه باستانی تخت سلیمان تکاب، دو پدیده طبیعی وجود دارند که نقشی مهم در هویت افسانهای و آیینی این منطقه ایفا کردهاند: کوه بلقیس و زندان سلیمان. این دو مکان با آنکه از نظر زمینشناسی و طبیعی نیز شایان توجهاند، بیشتر بهدلیل پیوند با اسطورهها و باورهای محلی شناخته شدهاند و چهرهای رازآلود به فضای اطراف تخت سلیمان بخشیدهاند.
جایگاه کوه بلقیس در افسانههای محلی
کوه بلقیس در جنوب غربی تخت سلیمان قرار دارد و یکی از مرتفعترین نقاط منطقه است. در باور مردم محلی، این کوه محل زندگی ملکه افسانهای بلقیس، همسر سلیمان نبی، بوده و از آنرو به این نام شناخته میشود. برخی روایتها اشاره میکنند که گنجینهها و رازهایی در دل این کوه نهفته است. ساختار طبیعی آن با شیب تند، سنگهای پراکنده و چشمانداز وسیع، به ایجاد این باورهای فراواقعی کمک کرده است.

زندان سلیمان؛ آتشفشان خاموش با کاربرد آیینی
در فاصلهای نهچندان دور از تخت سلیمان، کوه مخروطیشکل و عجیبالفرمی قرار دارد که به «زندان سلیمان» مشهور است. این کوه در اصل بقایای یک آتشفشان خاموش است که در دل خود دهانهای عمیق و رازآلود دارد. در باور عامه، این مکان زندان دیوان و موجودات شرور زمان حضرت سلیمان بوده است. برخی پژوهشگران نیز احتمال دادهاند که این مکان در دوران باستان کارکرد آیینی داشته و محلی برای اجرای آیینهای مذهبی یا قربانی بوده است.

افسانه پریان و اسطورههای سحر و جادو در کوه
در اطراف کوه بلقیس و زندان سلیمان، داستانهای متعددی درباره حضور پریان، موجودات جادویی و نیروهای غیبی نقل میشود. برخی باور دارند که شبهنگام، نورهایی در اطراف کوه ظاهر میشود یا صداهایی شنیده میشود که از موجوداتی ناشناخته حکایت دارد. این افسانهها، با تکیه بر ویژگیهای خاص طبیعی و سکوت سنگین منطقه، هنوز هم در ذهن مردم منطقه زندهاند و بخشی از جذابیت فرهنگی تخت سلیمان تکاب را شکل میدهند.

تخت سلیمان در منابع تاریخی
تخت سلیمان تکاب از دیرباز در متون تاریخی، سفرنامهها و منابع جغرافیایی جایگاه ویژهای داشته است. مورخان و جغرافیدانان مشهوری مانند یاقوت حموی و ابنحوقل، با اشاره به شهری به نام «شیز» و معابد مقدس آن، از عظمت و کارکردهای آیینی این منطقه سخن گفتهاند. این روایتها که گاه با افسانه آمیختهاند، نقش مهمی در درک ذهنیت تاریخی و مذهبی مردم نسبت به این مکان داشتهاند. نام شیز در بسیاری از متون عربی و فارسی با مفاهیمی مانند آتشکده و شهر مقدس گره خورده و نشان میدهد که این مجموعه نهتنها مکانی فیزیکی، بلکه نقطهای فرهنگی و نمادین در حافظه ایرانیان بوده است.
کارکردهای مذهبی، سیاسی و فرهنگی
در دوران ساسانی، تخت سلیمان تکاب نهتنها جایگاه نگهداری آتش مقدس آذرگشسب، بلکه مرکز آیینهای ملی، نیایشهای شاهانه و نماد مشروعیت سیاسی بود. این مجموعه با عملکردهای همزمان مذهبی، سیاسی و آموزشی، بهعنوان قلب تپنده دین زرتشتی و قدرت شاهنشاهی ایفای نقش میکرد. فضای آموزشی برای موبدان، مدرسههای دینی و تجمعات آیینی در آن، جایگاهی متمایز به تخت سلیمان در تثبیت هویت دینی و انسجام اجتماعی ساسانیان بخشید.

با ورود اسلام، کاربری بخشهایی از مجموعه تغییر یافت و در محل آتشکده، مسجدی ایلخانی و مدرسهای اسلامی ساخته شد. این دگرگونی، نشاندهنده استمرار اهمیت فرهنگی و اجتماعی مجموعه در قالبی تازه بود. در مجموع، تخت سلیمان طی قرون، نمادی از اقتدار، قداست، آموزش و پیوند میان حکومت و آیین باقی مانده است.
باورها و افسانهها
اهمیت باستانشناسی و ثبت جهانی
تخت سلیمان تکاب یکی از مهمترین میراثهای فرهنگی ایران است که با ترکیب منحصربهفردی از طبیعت، معماری و اسطوره، جایگاه ویژهای در مطالعات باستانشناسی و فرهنگی یافته است. آثار بهدستآمده از کاوشهای باستانشناسی، حضور پیوسته انسان از دوره اشکانی تا مغولی را نشان میدهد. از سفالینهها و ابزارهای فلزی گرفته تا ساختارهای مذهبی و حکومتی، همگی گویای اهمیت این مکان بهعنوان محل زیست، نیایش و قدرت در طول تاریخاند.
در سال ۲۰۰۳، تخت سلیمان بهعنوان چهارمین اثر ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد؛ رخدادی که بر ارزش نمادین و معنوی این مجموعه، نه فقط در سطح ملی بلکه در سطح جهانی صحه گذاشت. وجود دریاچهای اسرارآمیز، کوههای مقدس و آثار معماری دورههای ساسانی و ایلخانی، حال و هوایی آیینی به این مجموعه بخشیده است. تخت سلیمان نمادی است از پیوند فرهنگها و آیینها، و همچنان میراثی زنده برای ایرانیان و جهانیان به شمار میرود.

اقامتگاههای نزدیک به تخت سلیمان تکاب
اگر قصد دارید شب را در نزدیکی مجموعهی تاریخی تخت سلیمان بگذرانید، گزینههای متنوعی پیش روی شماست؛ از اقامتگاههای بومگردی و اکو لاجهای سنتی در روستاهای اطراف گرفته تا هتلها و سوئیتهای مجهز در شهر تکاب که با فاصلهای کوتاه، دسترسی آسانی به این محوطه تاریخی دارند:
اقامتگاه بومگردی تخت سلیمان (روستای تازهکند)
-
فاصله: حدود ۲ کیلومتر تا مجموعه
-
ظرفیت: ۲ واحد اقامتی برای ۱۰ تا ۳۰ نفر
-
امکانات: اینترنت، پارکینگ، حمام و سرویس بهداشتی فرنگی، غذاهای سنتی
-
ویژگی خاص: نزدیکی بسیار زیاد به محوطه و فضای سنتی با پذیرایی محلی
Ater Eco Lodge (روستای تخت سلیمان)
-
فاصله: در دل روستای مجاور مجموعه
-
تعداد اتاقها: ۱۲ اتاق با حمام اختصاصی
-
امکانات: اینترنت، رستوران محلی، منظره زندان سلیمان، صبحانه محلی
-
ویژگی خاص: اقامت در سبک اکو-لاژ با چشمانداز کوه و طبیعت بکر
اقامتگاه بومگردی آناهیتا (نزدیک مجموعه)
-
فاصله: چند کیلومتری از مجموعه
-
امکانات: سوئیتهای خانوادگی با آشپزخانه، حمام، تلویزیون
-
ویژگی خاص: مناسب خانوادهها و گروهها با بودجه متوسط
اقامتگاه بومگردی شیز (تکاب، نزدیکی تخت سلیمان)
-
امکانات: سوئیتهای تمیز با فضای آرام
-
مناسب برای: اقامت اقتصادی و خلوت
اقامتگاه بومگردی کوه بلقیس (خانم آقاجانی)
-
موقعیت: مشرف به زندان سلیمان
-
امکانات: فضای سنتی و خدمات بومگردی
-
ویژگی خاص: مناسب برای همراهی با تورهای طبیعتگردی
هتل آزادی تکاب
-
موقعیت: مرکز شهر تکاب
-
امکانات: اتاقهای مجهز، رستوران، پارکینگ، اینترنت
-
ویژگی خاص: گزینهای راحت برای اقامت شهری با امکانات کامل
گردشگری و تجربه بازدید
تخت سلیمان تکاب، نقطه تلاقی تاریخ و طبیعت است؛ جایی که با قدم زدن در میان ایوانها، معابد، و دریاچهای مقدس، میتوان همزمان عظمت تاریخ ایران باستان و زیبایی بکر طبیعت کوهستانی را لمس کرد. این مجموعه تاریخی نهتنها مقصدی برای تماشای بناهاست، بلکه فرصتی برای شنیدن افسانهها و درک باورهای عمیق مردمان گذشته است. حضور راهنمایان محلی که داستانهایی از حضرت سلیمان، دیوان زندانی و گنجهای پنهان را روایت میکنند، تجربه بازدید را به سفری اسطورهای بدل میکند.

در کنار تماشای آثار و چشماندازهای طبیعی، گردشگران نقش مهمی در حفظ این میراث دارند. احترام به محیط، عدم تخریب آثار، و رعایت اصول بازدید فرهنگی، از جمله مسئولیتهایی است که بهعهده هر بازدیدکننده گذاشته شده است. پیشنهاد میشود بازدید از مجموعه از ایوان خسرو آغاز و تا زندان سلیمان ادامه یابد تا در کنار شناخت معماری و تاریخ، نگاهی هم به افقهای اطراف و اسطورههای محلی داشته باشید.
برای دیدن مطالب بیشتر در حوزه گردشگری و معرفی مکان های دیدنی مجله توربیست را دنبال کنید.
تورهای توربیست با راهنمای محلی
تورهای توربیست در مجموعه تاریخی تخت سلیمان تکاب، فرصتی منحصربهفرد برای کشف عمق تاریخ، اسطوره و معماری ایرانی با همراهی راهنمایان محلی فراهم میکنند. در این تورها، مسافران نهتنها از مهمترین بخشهای مجموعه مانند آتشکده آذرگشسب، دریاچه مقدس و ایوان خسرو بازدید میکنند، بلکه داستانهای شنیدهنشده و باورهای مردمان بومی را از زبان کسانی میشنوند که سالهاست در این سرزمین زندگی کردهاند. توربیست تلاش میکند تجربهای صمیمی، آموزنده و بهیادماندنی از تخت سلیمان ارائه دهد، بدون آنکه به بافت فرهنگی یا محیط طبیعی منطقه آسیبی وارد شود.
پرسش های متداول
۱. تخت سلیمان کجاست و چطور به آن برسیم؟
تخت سلیمان در استان آذربایجان غربی و نزدیکی شهر تکاب قرار دارد. مسیرهای اصلی دسترسی از شهرهای تکاب، شاهیندژ و بیجار است که از جادههای کوهستانی اما قابلدسترس عبور میکنند.
۲. چرا به این مکان “تخت سلیمان” میگویند؟
نام تخت سلیمان برگرفته از باورهای محلی است که این مکان را به حضرت سلیمان نسبت میدهند. گفته میشود حلقهی معروف او در دریاچه انداخته شده و دیوان در کوههای اطراف زندانیاند.
۳. آیا بازدید از تخت سلیمان برای عموم آزاد است؟
بله، بازدید از مجموعه برای عموم آزاد است، اما برخی قسمتهای حساس و آسیبپذیر ممکن است با محدودیت دسترسی همراه باشند تا از تخریب بیشتر جلوگیری شود.
۴. بهترین زمان برای سفر به تخت سلیمان چه فصلی است؟
بهار و تابستان بهترین زمان بازدید هستند؛ چرا که هوا معتدل و طبیعت اطراف سرسبز است. در زمستان بهدلیل بارش برف و سرمای شدید، مسیرها دشوارتر میشوند.
۵. آیا بازدید از تخت سلیمان فقط جنبه تاریخی دارد؟
خیر، این مجموعه ترکیبی از تاریخ، طبیعتگردی، اسطوره و هنر است. بازدیدکننده میتواند در کنار شناخت معماری و تاریخ، از زیباییهای طبیعی و روایتهای افسانهای نیز لذت ببرد.
۶. آیا دریاچه وسط تخت سلیمان قابل شنا یا نوشیدن است؟
خیر، آب دریاچه بسیار گوگردی، عمیق و غیرقابل شرب است. همچنین بهدلیل باورهای مقدس محلی، ورود به آن از نظر فرهنگی نیز مناسب نیست.
۷. بازدید از چه بخشهایی از مجموعه نباید از دست بروند؟
ایوان خسرو، آتشکده آذرگشسب، معبد آناهیتا، مسجد ایلخانی و دریاچه مقدس از مهمترین قسمتهای مجموعهاند. همچنین بازدید از زندان سلیمان در کوه مجاور تجربهای منحصربهفرد است.
۸. آیا مجموعه تخت سلیمان ثبت جهانی شده است؟
بله، تخت سلیمان چهارمین اثر ایران است که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده و بهدلیل تلفیق کمنظیر طبیعت، تاریخ و اسطوره دارای اهمیت جهانی است.
۹. آیا نیاز به راهنمای محلی هست؟
استفاده از راهنمای محلی بسیار توصیه میشود. راهنماها اطلاعاتی فراتر از تابلوها ارائه میدهند و با روایت افسانهها، تجربه بازدید را عمیقتر و جذابتر میکنند.
۱۰. آیا تورهای حرفهای برای بازدید از تخت سلیمان برگزار میشود؟
بله، توربیست با همکاری راهنمایان محلی، تورهایی مسئولانه و داستانمحور برگزار میکند که تجربهای فرهنگی، آموزنده و هماهنگ با محیطزیست را برای گردشگران فراهم میسازد.


